آرشیو دروس خارج تفسیر آیت الله العظمی عبدالله جوادی آملی 95-94

موضوع: تفسیر آیات 19 تا 20 سوره شوری

﴿اللَّهُ لَطِیفٌ بِعِبَادِهِ یَرْزُقُ مَن یَشَاءُ وَ هُوَ الْقَوِیُّ الْعَزِیزُ (19) مَن کَانَ یُرِیدُ حَرْثَ الْآخِرَهِ نَزِدْ لَهُ فِی حَرْثِهِ وَ مَن کَانَ یُرِیدُ حَرْثَ الدُّنْیَا نُوْتِهِ مِنْهَا وَ مَا لَهُ فِی الْآخِرَهِ مِن نَصِیبٍ (20)﴾

تأمین رزق موجودات با چهار اسم از اسمای الهی

بعد از بیان بخشی از مسائل توحید _ چه اینکه در آیه 21 به بعد هم باز مسائل توحید مطرح است _ می فرماید رزق مردم _ چه رزق مادّی و چه رزق معنوی _ به دست خدای سبحانی است که به چهار اسم از «اسماء حسنیٰ» در این دو آیه معرّفی شدند: لطیف بودن اوست، رازق بودن اوست، قوی بودن اوست و یکی هم عزیز بودن اوست. خدای سبحان نسبت به بندگانش مهربان است، احسان دارد، غفور و رحیم است؛ امّا همه این برکات لطیفانه است. لطف عبارت از آن دقّت و رقّت مطلب است که اصل مطلب را انسان ادراک می کند؛ امّا راه آن را نمی بیند، این همان ﴿مِنْ حَیْثُ لاَ یَحْتَسِبُ﴾ (1) است که آن را در سوره «طلاق» وعده داد. خدا می خواهد بشر را موحّدانه که براساس علم به غیب و ایمان به غیب زندگی می کنند اداره کند. در سوره مبارکه «هود» فرمود که هیچ موجودی نیست، مگر اینکه عائلهٴ خداست: ﴿مَا مِن دَابَّهٍ فِی الأرْضِ إِلاَ عَلَی اللَّهِ رِزْقُهَا﴾ (2) که بحث آن در سوره «هود» گذشت؛ یعنی تمام مار و عقرب های عالَم عائله خدا هستند، هیچ موجودی _ حرام گوشت یا حلال گوشت، دریایی یا صحرایی _ نیست، مگر اینکه عائلهٴ خداست؛ با «عَلیٰ» هم یاد کرده که خدا متعهّد است روزی آنها را تأمین کند: ﴿مَا مِن دَابَّهٍ فِی الأرْضِ إِلاَ عَلَی اللَّهِ رِزْقُهَا﴾.

ص: 1